Geschiedenis

Het verhaal

16 DECEMBER 1943

In de middag van  16 december vlogen onder andere 483 Lancaster bommenwerpers en 10 Mosquito bommenwerpers van het  RAF Bomber Command richting Berlijn. Hier bevond zich ook het toestel, type B mk.II, DS831/QO-N (for Nan) van het No. 432 (Leaside) Squadron, Royal Canadian Airforce  dat dus zijn laatste missie vloog na later bleek. De bemanningsleden waren ’s middags om 16.59 uur gestart met aan boord een brisantbom van 1800 kg, 540 brandstaafbommen van elk 1,8 kg en brandbommen van 13,6 kg per stuk. Deze lading zou nooit gedropt gaan worden op Berlijn.

Avro_Lancaster_B_Mk_II achtergrond voor infopaneel
AV Roe Lancaster, type B Mk.IIIn dit type zijn de bemanningsleden verongelukt

Van de Fliegerhorst Leeuwarden was ’s middags  Oberleutnant Heinz-Wolfgang Schnaufer met zijn twee bemanningsleden in hun Bf-110 van het 12./NJG-1 NachtJagdGeschwader toch opgestegen ondanks dichte mist. Rond 18.00 uur hadden zij al 3 geallieerde bommenwerpers neergeschoten en om 18.23 uur toen zij besloten hun thuisbasis weer op te zoeken, ontdekten zij een vierde bommenwerper in de buurt van Leeuwarden. De eerste aanval werd door de staartschutter van de Lancaster afgeslagen. Ondanks ontwijkende manoeuvres van deze grote bommenwerper, lukte het de piloot niet te ontkomen aan een tweede aanval met fatale gevolgen. De piloot, William Charles Fisher wist het toestel boven Huizum nog te keren en crashte tussen Wirdum en Wytgaard in de Wirdumer Mieden. Tijdens het neerstorten werden tweede piloot Owen Donald Lewis en de radioman Monty Anthony Brudell uit het toestel naar buiten geslingerd en wisten met behulp van hun parachutes te landen. De overige bemanningsleden, eerste piloot W.C. Fisher, navigator James Stuart Briegel, bommenrichter Thomas Walter Pragnell, boordwerktuigkundige Raymond Hughes en de boordschutters Herbert Turner en Raymond Kenneth Saunders zagen geen kans uit het neerstortende toestel te komen en vonden de dood. Op de 17e december is de crashplaats door specialisten onderzocht en daarna vrijgegeven. De dag erna hebben de Duitsers de stoffelijke overschotten geborgen en naar Leeuwarden-Huizum overgebracht.

Zonder militaire eer, maar onder grote publieke belangstelling werden zij begraven op de begraafplaats van Huizum op 20 december 1943. Tom Pragnell onder de naam “Kragnely”, de overige 5 als “onbekend”.

De beide overlevenden, Brudell en Lewis belandden bij molenaar Willem de Jong onder het dorp Bears. Lewis bleek dusdanig zwaargewond te zijn, dat dokter Mantel uit Weidum, adviseerde hem naar een ziekenhuis te brengen. In overleg met beide mannen werden de Duitsers geïnformeerd en werd Lewis opgenomen in het Bonifatiushospitaal te Leeuwarden.

Beide mannen hebben de oorlog overleefd, echter Brudell kwam om het leven in 1957 door een verkeersongeluk in Australië. De heer Lewis  is teruggekeerd naar Canada waar hij in 2013 is overleden.

De Amerikaanse piloot , W.C. Fisher is in 1947 opgegraven en voor identificatie overgebracht naar de Amerikaanse begraafplaats Neuville-en-Condroz, België waar hij op verzoek van zijn weduwe in 1950 is begraven.